×
Extranet

instagram

PFAS in Kluisbergen

In Kluisbergen zijn er enkele sites aanwezig die, omwille van het gebruik van mogelijks PFAS-houdend blusschuim in het verleden, door de OVAM (Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij) onderzocht worden op de aanwezigheid van zogeheten poly- en perfluoralkylstoffen of ‘PFAS’. Concreet gaat het over de site van de brandweer/technische dienst, de voormalige Sofinal-site, de parking van de Proxy-Delhaize, alsook de bedrijventerreinen van Bekina en Scaldis en ter hoogte van de voormalige centrale.

De OVAM startte begin juli 2021 met bodemonderzoeken op de terreinen waar zo’n onderzoek nodig is. Locaties in de buurt van woonzones, scholen en drinkwatergebieden krijgen daarbij prioriteit. Tot op heden werden er in Kluisbergen al 6 sites onderzocht:

  • Ter hoogte van de parking van de Proxy-Delhaize werd er in kader van het bodemonderzoek geen bodemverontreiniging met PFAS-vastgesteld.
  • Ter hoogte van de site van de technische dienst/brandweer werden er tijdens het bodemonderzoek op verschillende meetpunten verhoogde PFAS-waarden vastgesteld in de bodem en het grondwater. Er zal verder onderzoek uitgevoerd worden.
  • Ter hoogte van de Sofinal-site werden er tijdens het bodemonderzoek verhoogde PFAS-waarden vastgesteld in de bodem en het grondwater. Er zal verder onderzoek uitgevoerd worden.
  • Ter hoogte van het terrein van Bekina werd er ter hoogte van de gebluste brand uit 1987 een grondwaterverontreiniging met PFAS vastgesteld. Er zal verder onderzoek uitgevoerd worden.
  • Ter hoogte van de voormalige centrale werd er ter hoogte van 2 zones een grondwaterverontreiniging met PFAS vastgesteld. Het gaat telkens om zones waar in het verleden een brand werd geblust (1998 en 2003). Er zal verder onderzoek uitgevoerd worden.
  • Ter hoogte van Scaldis werd er een verkennend bodemonderzoek uitgevoerd in 2023. Er is volgens de bodemdeskundige geen verder onderzoek meer nodig en alle eerder ingestelde no-regret-maatregelen mochten geschrapt worden.

Op basis van wetenschappelijk onderzoek formuleerde het Agentschap Zorg en Gezondheid een aantal ‘no regret-maatregelen’. Die worden genomen op basis van gegevens zoals die tot nu bekend zijn en in het besef dat heel wat kennis nog niet of onvolledig aanwezig is. Ze geven aanbevelingen aan de bewoners van de risicozones, over hoe blootstelling te beperken en opstapeling van PFAS te vermijden. De maatregelen houden rekening met de ernst van de verontreiniging en het lokale risico op blootstelling.

Wat zijn de gevolgen van blootstelling aan PFAS?

Als je wordt blootgesteld aan PFAS, heeft dat niet onmiddellijk gevolgen voor uw gezondheid. Maar als je er langdurig aan wordt blootgesteld, kan dat op termijn wel gevolgen hebben.

PFAS zijn stoffen die we niet kwijt geraken uit het lichaam en die zich dus opstapelen. Langdurige en herhaalde blootstelling kan zo leiden tot oplopende hoeveelheden PFAS in de mens en dat kan op lange termijn tot gezondheidseffecten leiden. Daarom is het aangewezen om blootstelling te vermijden waar het kan.

‘No-regret-maatregelen’ in Kluisbergen

Ter hoogte van de reeds onderzochte zones worden de ‘no-regret-maatregelen’ bijgesteld op basis van de analyseresultaten:

BERCHEM

ZONE 1: Site van de technische dienst + in een zone van 100 meter rond de site

Voor kinderen tot 12 jaar, immuunverzwakte personen en vrouwen die zwanger willen worden, zwanger zijn of borstvoeding geven:

  • Eet je zelf-geteelde groenten of fruit? Wissel dan af met producten uit de handel en eet elke dag gevarieerd. Was je fruit en groenten goed met water voor je ze eet.
  • Eet geen eieren van eigen kippen.

ZONE 2: Site van de technische dienst + in een zone van 500 meter rondom de site

  • Gebruik je putwater niet als drinkwater, ook niet om thee, koffie of ijsblokjes te maken of om ermee te koken.
  • Gebruik je putwater niet om je zwembad te vullen en moestuin water te geven.
  • Putwater kan gebruikt worden voor laagwaardige toepassingen zoals je auto wassen, toilet doorspoelen, oprit afspuiten en sierplanten water geven maar vanuit duurzaamheidsoogpunt gebruik je hiervoor best regenwater in plaats van grondwater.

ZONE 3: Bedrijventerrein van Bekina + in een zone van 100 meter rond de site

Op basis van het bodemonderzoek blijkt er geen PFAS-verontreiniging aanwezig te zijn in het vaste deel van de bodem. De eerder opgelegde voorzorgsmaatregelen omtrent bodemgebruik binnen de 100-meter zone worden opgeheven. Voor de voorzorgsmaatregelen omtrent het grondwater wordt verwezen naar zone 4.

ZONE 4: Bedrijventerrein van Bekina + in een zone van 500 meter rond de site

  • Gebruik uw putwater niet als drinkwater, ook niet om thee, koffie of ijsblokjes te maken of om ermee te koken.
  • Gebruik uw putwater niet om uw zwembad vullen en moestuin water te geven.
  • Putwater kan gebruikt worden voor laagwaardige toepassingen zoals uw auto wassen, toilet doorspoelen, oprit afspuiten en sierplanten water geven maar vanuit duurzaamheidsoogpunt gebruikt u hiervoor best regenwater i.p.v. grondwater.

ZONE 5: Sofinal-site + in een zone van 100 meter rond de site

  • Eet u zelf-geteelde groenten of fruit? Wissel dan af met producten uit de handel en eet elke dag gevarieerd. Was uw fruit en groenten goed met water voor u ze eet. Dit advies geldt zeker voor kwetsbare personen: kinderen tot 12 jaar, immuunverzwakte personen en vrouwen die zwanger willen worden, zwanger zijn of borstvoeding geven.
  • Eet maximaal 1 ei per week van eigen kippen. Kwetsbare personen eten beter geen eieren van eigen kippen.
  • Gebruik uw compost niet als meststof voor uw tuin.
  • Vermijd dat braakliggende of losse grond verstuift of verwaait
  • Gebruik uw putwater niet als drinkwater, ook niet om thee, koffie of ijsblokjes te maken of om ermee te koken.
  • Gebruik uw putwater niet om uw zwembad vullen en moestuin water te geven.
  • Putwater kan gebruikt worden voor laagwaardige toepassingen zoals uw auto wassen, toilet doorspoelen, oprit afspuiten en sierplanten water geven maar vanuit duurzaamheidsoogpunt gebruikt u hiervoor best regenwater i.p.v. grondwater.
  • Goede hygiëne toepassen:
    • Was uw handen regelmatig, zeker voor de maaltijd.
    • Maak uw huis binnen schoon met water.
    • Afhankelijk van het gebruik en de weersomstandigheden: Maak verharde delen buiten, zoals uw oprit en terras, schoon met water.
  • Maatregelen specifiek voor het voetbalveld van Kluisbergen Sportief:
    • Laat kinderen niet spelen op onbedekt terrein op de site.
    • Afhankelijk van het gebruik en de weersomstandigheden: maak het verharde terrein op de site regelmatig schoon met water.
    • Vermijd dat braakliggende of losse grond op de site verstuift of verwaait.
    • We ontvingen op 16/03/2023 volgende verduidelijking hieromtrent van het Agentschap Zorg en Gezondheid: "In het verkennend bodemonderzoek werden 4 bodemstalen genomen op het terrein waar de blusoefeningen plaatsvonden. Slechts 1 van deze bodemstalen bevatte een verhoogde concentratie aan PFOS in het vaste deel van de aarde. In de andere analyses van de bodem werd de detectielimiet niet overschreden. De 100m zone is reeds een ruime afbakening uit voorzorg.  Daarbij werd er ook aangegeven dat het klassieke grasveld in 2019 grondig onderhouden werd met 60 ton zand en 30 ton teelaarde. We gaan er vanuit dat de aarde en het zand niet zijn ondergeploegd maar op een gelijkgemaakte toplaag zijn aangebracht. Ook nemen we aan dat het voetbalveld ingezaaid is met gras, en er waarschijnlijk wel enkele plekken met losse aarde zijn, afhankelijk van weersomstandigheden en onderhoud van het veld. Rekening houdende dat er slechts één verhoogd staal in de toplaag op het oefenterrein werd aangetroffen en op het terrein aarde en zand werd aangebracht, en het grotendeels is ingezaaid met gras, lijkt het weinig risicovol te zijn om de spelers hierop te laten spelen. Indien het kunstveld in degelijke staat is, zal de oorspronkelijke toplaag voldoende zijn afgeschermd. Wanneer we de luchtfoto bekijken is het eigenlijke terrein waar de blusoefeningen plaatsvonden braakliggend. Het belangrijkste is dat dit terrein ontoegankelijk is, zodat er geen kinderen op kunnen spelen en dat hier maatregelen worden genomen om stof te vermijden (zeker bij droge periodes). Ook dienen de maatregelen betreffende het grondwater gebruik te worden nageleefd. "

ZONE 6: Parking Proxy-Delhaize + in een zone van 100 meter rond de site

Op basis van het bodemonderzoek blijkt er geen PFAS-verontreiniging aanwezig te zijn in de bodem. De eerder opgelegde voorzorgsmaatregelen omtrent bodemgebruik binnen de 100-meter zone worden opgeheven. Voor de voorzorgsmaatregelen omtrent het grondwater wordt verwezen naar zone 7.

ZONE 7: Een zone van 500 meter rondom de site van de proxy-Delhaize

  • Gebruik je putwater niet als drinkwater, ook niet om thee, koffie of ijsblokjes te maken of om ermee te koken.
  • Gebruik je putwater niet om je zwembad te vullen en moestuin water te geven.
  • Putwater kan gebruikt worden voor laagwaardige toepassingen zoals je auto wassen, toilet doorspoelen, oprit afspuiten en sierplanten water geven maar vanuit duurzaamheidsoogpunt gebruik je hiervoor best regenwater in plaats van grondwater.

 

RUIEN

Op de site van de voormalige centrale

  • Laat kinderen niet spelen op onbedekt terrein op de site.
  • Afhankelijk van het gebruik en de weersomstandigheden: maak het terrein op de site regelmatig schoon met water
  • Vermijd dat braakliggende of losse grond op de site verstuift of verwaait.

Op de site van de voormalige centrale en in een zone van 500m rond de site:

  • Gebruik je putwater niet als drinkwater, ook niet om thee, koffie of ijsblokjes te maken of om ermee te koken.
  • Gebruik je putwater niet om je zwembad vullen en moestuin water te geven.
  • Putwater kan gebruikt worden voor laagwaardige toepassingen zoals je auto wassen, toilet doorspoelen, oprit afspuiten en sierplanten water geven maar vanuit duurzaamheidsoogpunt gebruik je hiervoor best regenwater in plaats van grondwater.

Op het bedrijventerrein van Scaldis en in een zone van 100m rond de site.

De resultaten van de bodem- en grondwaterstaalanalyses zijn zeer geruststellend waardoor de no regret-maatregelen geschrapt kunnen worden.

Informatie over het gebruik van grondwater in risicogebieden (FARYS)

Algemene aanbevelingen voor alle omwonenden van mogelijk PFAS-verontreinigde zones

  • Gezonde voeding is voor iedereen belangrijk. Volg de aanbevelingen in de voedingsdriehoek en eet gevarieerd, van verschillende bronnen.
  • Voor alle aansluitbare putwatergebruikers: sluit je aan op het openbaar waterleidingnet.

Waar vind je meer informatie?