Kluisbos

Het Kluisbos is het grootste bos van de Vlaamse Ardennen. Het 300 hectare grote Kluisbos ligt pal op de taalgrens. Twee derde van het gebied ligt in Kluisbergen, de rest bevindt zich in het Waalse Mont-de-l’-Enclus. Het Kluisbos prijkt op de top van de Kluisberg, met 141 meter hoogte één van de pronkstukken van de Vlaamse Ardennen. De waardevolle natuur, prachtige vergezichten, bezienswaardigheden en recreatie voor de kleine natuurliefhebbers, maken het Kluisbos een ideale bestemming voor jong en oud.

Bosreservaat

Een deel van het Kluisbos (ca. 51 ha) is erkend als bosreservaat. Dit betekent dat  in deze zone het bos zich vrij mag ontwikkelen, er wordt geen menselijk beheer (zoals bv. kappingen) uitgevoerd.

Het Kluisbos, en zeker ook het deel dat bosreservaat is, behoort tot één van de weinige grote boscomplexen in Vlaanderen die gedurende enkele honderden jaren nagenoeg onafgebroken bos zijn geweest. Uit verschillende inventarisaties blijkt dat ook in het bosreservaat heel wat typerende planten- en diersoorten voor grotere, oude bossen aanwezig te zijn.

Grondstoffen

Zoals in vele Vlaamse heuvels, werd er veldsteen en zavel uitgegraven in de Kluisberg. De kuilen die achterbleven, raakten stilaan weer begroeid met struiken en bomen. In 1977 bouwde men de grootste zavelgroeve om tot het recreatiedomein Kluisbos.

Beheer

De meeste bomen van het Kluisbos werden aangeplant na de Eerste Wereldoorlog, gezien het bos dan veel te lijden had onder het oorlogsgeweld en de nood aan hout. Er werden dan veel beuken dicht opeen geplant. Hierdoor bestond het Kluisbos voor 98% uit beuken die allemaal even oud waren, waardoor jonge bomen geen kans meer kregen door lichtgebrek. Om het Kluisbos terug te verjongen werden in de periode 2010 – 2020 zo’n 3.000 beuken weggenomen. Hierdoor komt er meer licht op de bodem. Zo groeien er nieuwe planten die meer zon en daglicht nodig hebben, zoals de eik en de kerselaar. Maar ook de insectenwereld en andere fauna hebben daar goed op gereageerd. Veel inheemse kevers en vlinders zijn teruggekeerd. En ook grote dieren zoals reeën leven opnieuw in het Kluisbos. De werken waren ook nodig om het bos te beschermen tegen de klimaatsverandering. Een bos met verschillende soorten bomen is veel beter bestand tegen langdurige droogte, hevige regenval en felle rukwinden. Op heden worden er geen grote kappingen meer uitgevoerd in het Kluisbos. Het beheer richt zich momenteel op oa maatregelen om de ondergroei te beschermen tegen betreding (plaatsen van omheiningen en het sluiten van sluippaden), maaien van het heideveld, bestrijding van erosie, het veilig houden van paden, opruimen van afval,…